مصاحبه با خانم دکتر منشی‌زاده رییس گروه آموزشهای آزاد و مجازی
جهت اطلاع از فعالیتهای گروه آموزشهای آزاد و مجازی مصاحبه ای با رییس این گروه، خانم دکتر آرزو منشی زاده انجام شد که به شرح زیر است.
۱-تعداد دوره های برگزار شده تا کنون چند دوره بوده است؟
با توجه به امکان از سرگیری آموزش آزاد در دانشگاه از تابستان گذشته (1400) تاکنون بیش از 60 دوره آموزشی، کارگاه، وبینار، تورتخصصی و سه آزمون زبان تخصصی در این گروه برگزار شده که اغلب دوره‌ها بصورت مجازی و برخی با توجه به ایجاد امکان حضور هنرجویان در دانشگاه بعد از خارج شدن از شرایط حاد پاندمی و حضوری شدن دانشگاه‌ها، از فروردین امسال (1401) در دانشکده‌های مختلف به صورت حضوری برنامه‌ریزی و اجرا شده است.
۲-طول مدت دوره ها به طور معمول چقدر است؟
با توجه به تعریف و رسالت آموزش آزاد در دانشگاه، دوره‌ها بر حسب نیاز کوتاه‌مدت در حد نصف روز تا بلندمدت در حدود چند ماهه و ترمیک نیز برگزار شده‌اند.
۳-میزان استقبال از دوره ها چگونه بوده ؟
با توجه به اینکه اکثر دوره‌ها متناسب با نیازسنجی مخاطبان و نظرخواهی از مدرسان و دانشجویان تعریف می‌شوند میزان استقبال به صورت نسبی راضی‌کننده بوده هرچند برخی دوره‌ها به دلیل نیاز هنرجویان حتی با تعداد کم به صورت نیمه خصوصی با توافق مدرس و نظارت گروه نیز برگزار شده. علاوه بر دوره‌های آموزشی، وبینارها یا جلسات مقدماتی با حضور مدرسان تعریف می‌شوند که به جز ارائه محتوای آموزشی در زمینه مورد نظر، فرصت آشنایی با مدرس و دوره را به هنرجویان می‌دهد و با استقبال بالایی عموما مواجه می‌شوند. با توجه به کشش موجود برخی دوره‌ها یک تا دو بار در سال و برخی دوره‌ها چندین دوره در سال برنامه‌ریزی و برگزار شده‌اند.
۴-موانع موجود و کاستی هایی که در مسیر برگزاری دوره ها وجود دارد چیست؟
یکی از موانع موجود، تفسیرهای مغایر با هدف آموزش آزاد است که آن را صرفا محلی برای درآمدزایی دانشگاه تلقی می‌کند و برخورد کاملا سطحی، آموزشگاهی و حتی غیرآموزشی با آن دارد. در صورتیکه که هدف در وهله اول کمک به ارتقای کیفی آموزشهای دانشگاهی و پوشش ضعف یا کمبود سرفصل‌های آموزشی هر رشته از طریق ارائۀ آموزشهای تکمیلی به دانشجویان است. به عبارتی نیازهایی در حین آموزش رسمی ایجاد شده یا می‌شود که محدودیت‌های سرفصل یا طول مدت آموزش مانع از طرح آن برای دانشجویان می‌گردد و باید به گونه‌ای دیگر از طریق خود دانشجو خارج از فضای دانشگاه یا محول کردن به نهاد دیگری در دانشگاه جبران شود.
از طرفی شأن نزول آموزش آزاد یا به تعبیری آموزش باز (open education) در جهان که نهادهای دانشگاهی مطرحی همچون کورسرا (Coursera)، ادکس (edx)، آکادمی خان (Khan Academy)، ام‌آی‌تی (MITCourseware) در سطح آکادمیک و حرفه‌ای به روش راه دور (آنلاین یا آفلاین) ارائه می‌کنند در برابر آموزش بسته یعنی منحصر به داخل دانشگاه‌ها تعریف شده، و هدف اصلی از ارائۀ آن تسهیل دسترسی عموم به آموزشهای تخصصی برای علاقمندانی است که به هر ترتیب امکان ورود به دانشگاه را ندارند؛ به ویژه در حوزۀ هنر که این نوع تسهیل می‌تواند بسیار کاربردی و غنابخش با هدف توسعه و تعمیم هنر در سطوح مختلف جامعه عمل کند. البته در حال حاضر نقدهایی نسبت به هزینه این نوع آموزش در جامعه ما به دلیل شکاف‌های اقتصادی، کوچک شدن سهم آموزش در سبد اقتصادی خانواده و در نتیجه انحصاری ماندن آن مطرح می‌شود که قابل فهم است. عدم تخصیص بودجه از سوی نهادهای بالادست به این نوع آموزش، دانشگاه را ناگزیر به تعیین شهریه برای پرداخت حق‌التدریس مدرس و پوشش سایر هزینه‌ها می‌کند و به این ترتیب درآمدزایی در درجه بعدی توجه قرار می‌گیرد. البته این نوع آموزش اگر به صورت آفلاین و در قالب بسته‌های آموزشی ارائه شود به مراتب هزینه را برای هنرجویان کاهش می‌دهد. در همین راستا یکی از خروجی‌هایی که دنبال میکنیم ویدئو‌های آموزشی، پادکست و به عبارتی تولید محتوای دیجیتال برای در دسترس قرار دادن بر روی سایت دانشگاه است که با عنوان «صدا و تصویر هنر» از سال 99 از طرف این گروه به دانشگاه پیشنهاد شده ولی محدودیت‌های زیرساختی مانع تحقق آن تاکنون شده است. در واقع تحقق چنین امری عزم و همراهی همه بخش‌های مرتبط و بهره‌برداری صحیح از بضاعت‌های موجود دانشگاه هنر را می‌طلبد تا حتی‌الامکان برون‌سپاری تولید و تدوین محتوا را به دانشگاه تحمیل نکند.
در حال حاضر برخی دوره‌های مجازی بصورت محدود و به روش آفلاین بر روی سامانه آموزش مجازی در دسترس قرار گرفته‌‌اند که برای برخی هنرجویان به دلیل محدودیت‌های زمانی و عدم امکان برای حضور در ساعات کلاس، روش بهتری برای بهره‌مندی از مباحث آموزشی است.
۵-پیشنهادی برای بهبود روند اجرایی برگزاری دوره ها دارید؟
برای تداوم بازدهی آموزش آزاد نیازمند همکاری دانشکده‌ها و گروه‌های آموزشی در تعریف دوره‌های تکمیلی، انتخاب و پیشنهاد مدرسان متخصص در هر حوزه‌ای هستیم. با وجود پذیرش درخواست‌های مستقیم دانشجویان مبنی بر برگزاری دوره (که بعضا محدود به برگزاری دوره‌های آموزش نرم‌افزار است)، ترجیح بر این است که نیازهای آموزشی در هر رشته از طریق اعضای هیئت علمی، مدرسان یا گروه‌های آموزشی به معاونت آموزشی یا مستقیما به گروه آموزشهای آزاد برای برنامه ریزی و اجرای به موقع پیشنهاد شود و به جای تامین نیازهای آموزشی دانشجویان خارج از فضای دانشگاه که از نظر کیفی متفاوت با استانداردها و بعضا حساسیت‌های آموزشی است در داخل دانشگاه و در راستای اهداف آموزشی، این نیازها مرتفع شوند.
از طرفی ایجاد زمینه برای تقویت فارغ‌التحصیلان یا دانشجویان در شرف فارغ‌التحصیلی برای اتصال به فضای کسب‌و کار، یکی از نیازهای مهمی است که باید مورد توجه نهادهای آموزشی دانشگاه در کنار مراکز رشد، کارآفرینی و ارتباط جامعه و صنعت قرار گیرد. برگزاری دوره‌های مهارتی، آشنایی با مدیریت کسب و کار، حرفه‌های مرتبط و دوره‌های توانمندسازی برای هنرجویان می‌تواند به عنوان دغدغه در گروه‌های آموزشی مطرح و به روش ذکرشده به گروه آموزشهای آزاد برای برنامه‌ریزی و اجرا در طول سال تحصیلی یا تعطیلات تابستان منتقل شود. به نظر می‌رسد آموزش آزاد در کنار سایر نهادهای دانشگاه بتواند سهم خود را برای ارتقای دانشگاه از نسل اول به نسل‌های دوم و سوم و چهارم که مشخصا دغدغه تقویت پژوهش، ایجاد زمینه‌های کارآفرینی و ارتباط با جامعه و صنعت دارند بجا آورد.
در حال حاضر بضاعت‌های آموزشی قابل توجهی میان اعضای هیئت علمی و مدرسان مدعو برای پیشنهاد و پوشش دوره‌های تکمیلی در حوزه‌های مختلف هنر وجود دارد که می‌تواند از طریق گروه‌های آموزشی یا خود مدرسان در فرمت کاربرگ های پیشنهاد دوره که در سایت دانشگاه در دسترس است مطرح شود. همچنین علاوه بر فضای فیزیکی کلاس‌ها، امکانات کارگاهی و آزمایشگاهی مستقر در پردیس‌های دانشگاه در ساعاتی که مورد استفاده آموزش رسمی نیست به این منظور قابل بهره‌برداری است. بضاعت قابل توجه دیگر، فارغ‌التحصیلان مستعد دانشگاه هنر هستند که ضمن کار یا تدریس در خارج از دانشگاه، به نیازهای دانشجو پس از فارغ‌التحصیلی در رشته مورد نظر آگاهی پیدا می‌کنند و می‌توانند با فرایند صحیحی به دانشگاه برای مشارکت در ارائه دوره‌های تکمیلی جذب شوند. گروه آموزشهای آزاد از پیشنهاد و مشارکت فارغ‌التحصیلان دانشگاه هنر از مقطع کارشناسی ارشد و همچنین دانشجویان دکتری در این زمینه استقبال می‌کند.
۶-مخاطبین دوره ها معمولا از چه قشری هستند؟
مخاطبان طیف متنوعی از دانشجویان در مقاطع تحصیلی مختلف، فارغ‌التحصیلان، مربیان هنر و نیز افراد شاغلی هستند که برای ارتقای کسب و کار در دوره‌ها شرکت می‌کنند. برخی دوره‌ها نیاز به دانش عمومی یا پیش‌نیاز مشخصی دارد که در توضیحات دوره معمولا تعریف می‌شوند و علاقمندان می‌توانند با آگاهی در دوره شرکت کنند. و برخی دوره‌ها نیاز به پیش‌نیاز ندارند و طیف گسترده‌تری را پوشش می‌دهد.
۷- مبنای انتخاب دوره ها بر چه اساسی است؟
انتخاب دوره‌ها تاکنون بر اساس نیازسنجی، مخاطب‌سنجی، مشورت با مدرسان، اعضای هیئت علمی یا مدیران گروه‌های آموزشی و بعضا تقاضای مستقیم دانشجویان صورت گرفته است.
۸- محدوده وظایف گروه آموزش آزادو مجازی چیست؟
این گروه در مجموعه معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه همانند یک گروه آموزشی مستقل با پوشش همه رشته‌های دانشگاه هنر تابع ضوابط و شیوه‌نامه مصوب عمل می‌کند. در راستای اهداف تعریف‌شده، از برنامه‌ریزی و طراحی تا اجرایی‌کردن دوره‌های تکمیلی از جمله دریافت و بررسی کارشناسی دوره‌های پیشنهادی با مشورت گروه‌های آموزشی، مذاکره با مدرس پس از اخذ تایید صلاحیت علمی و عمومی، اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی دوره‌ها همانند محتوا، مدت زمان دوره و رزومه مدرس، پشتیبانی آموزش مجازی، نظارت کیفی بر حسن اجرا و پایش پیوسته دوره‌ها حین و پس از اتمام آن(از طریق نظرسنجی)، تنظیم قرارداد با مدرس و پیگیری‌های اداری و مالی، صدور گواهی شرکت برای هنرجویان و ارائه گزارش‌های آموزشی به صورت دوره‌ای را برعهده دارد.
برای اطلاعات بیشتر درباره فعالیت گروه آموزشهای آزاد و مجازی می‌توانید به سامانه رویداد مراجعه کنید یا از طریق راه‌های ارتباطی زیر تماس حاصل نمایید: